شاک ویو تراپی و کاربردهای آن در فیزیوتراپی

شاک ویو چیست؟ (Shockwave)

امواج شاک ویو (Shockwave)، جز امواج صوتی بوده و دارای خصوصیات درمانی و فیزیکی خاصی هستند. خصوصیات فیزیکی امواج شاک ویو (Shockwave)، شامل غیرخطی بودن این امواج، زمان به اوج رسیدن کوتاه، فشار بالا در زمان اوج و به دنبال آن دامنه کششی کم و عدم تناوب است. همچنین امواج شاک ویو دارای دامنه فرکانس گسترده (0-20 مگاهرتز) و دامنه فشار بالا (0-120 مگاپاسکال) می باشد.

همه این خصوصیات، فاز مثبت و فاز منفی شاک ویو را ایجاد می کنند. فاز مثبت شاک ویو، نیروهای مکانیکی مستقیم را تولید می کند که باعث تشکیل هماتوم و مرگ سلول کانونی می شود، سپس باعث تحریک استخوان یا تشکیل بافت جدید می شود. فاز منفی شاک ویو نیز امواجی شامل حفره و گاز ایجاد می کند که با سرعت منفجر می شود و به بهبود بافت کمک می کند. امواج شاک ویو شامل یک اختلال فشار گذرا هستند که به سرعت در فضای سه بعدی منتشر می شود و با افزایش ناگهانی فشار محیط با حداکثر فشار همراه است.

شاک ویو تراپی یا شاك ویو درمانی ، اصولاً در درمان بيماري هاي اسكلتي – عضلاني شايع استفاده مي شود. امواج صوتی با انرژی بالا که در شاک ویو درمانی  (Shockwave Therapy)استفاده می شوند، با بافت نرم ارتباط برقرار می کنند و باعث اثرات کلی در سرعت ترمیم بافت، رشد سلول، بی دردی، ترمیم و تحریک بافت می شوند. تمام فرآیندهای ذکر شده در این بخش معمولاً بطور همزمان به کار می روند و برای درمان بیماری های مزمن و حاد استفاده می شوند.

به طور کلی، شاک ویو درمانی(Shockwave Therapy) ، یک روش درمانی ساده و آسان است که در 3 مرحله در علم فیزیوتراپی انجام می شود.

1. مرحله اول: تشخیص محلی که باید تحت درمان قرار گیرد.
2. مرحله دوم: محلی که باید تحت درمان قرار گیرد، به منظور درمان بهتر، لمس شود. مقدار کافی ژل در محلی که در مرحله اول تشخیص داده شد، استفاده شود. استفاده از ژل برای انتقال کارآمد و روان امواج صوتی شاک ویو در فیزیوتراپی ضروری است.
3. مرحله سوم: تابش امواج صوتی و کم انرژی شاک ویو که مستقیماً از طریق پوست بیمار از طریق محیط ژل به محل آسیب دیده، وارد می شود.

فناوری شاک ویو در فیزیوتراپی از تکامل امواج صوتی قادر است، بهترین اثربخشی را داشته باشد. با مطالعه و بررسی های انجام شده، امواج شاک ویو برای درمان بیماری های مزمن موفقیت آمیز بوده است. شاک ویو، درمان خاص خود را برای یک آسیب مزمن و یا همه دردهای ناشی از هر بیماری ارائه داده است. به علاوه، برای استفاده از شاک ویو درمانی، به مصرف مسکن و آرام بخش نیز نیازی نیست. هدف از شاک ویو تراپی، بهبود طبیعی بدن به یک روش طبیعی است.

سابقه شاک ویو تراپی در فیزیوتراپی

استفاده بالینی از شاک ویو (Shockwave)، برای اولین بار در سال 1982 برای معاینات اورولوژی انجام شد. موفقیت این فناوری در درمان سنگ مجاری ادراری به سرعت آن را به روشی موثر تبدیل کرد. پس از آن، شاک ویو در ارتوپدی مورد مطالعه قرار گرفت. در مطالعات حیوانی که در سال های بعدی انجام شد، مشخص شد که شاک ویو درمانی می تواند برای تقویت استخوان ها موثر باشد و در نهایت شکستگی ها را بهبود بخشد.

اثرات درمانی شاک ویو تراپی

شاک ویو درمانی، انرژی زیادی را به نقاط دردناک و بافت های اسکلتی عضلانی با شرایط حاد و مزمن منتقل می کند. این انرژی باعث ترمیم و بازسازی استخوان ها، تاندون ها و سایر بافت های نرم می شود. به چند نمونه از دیگر اثرات درمانی شاک ویو در زیر اشاره می کنیم:

• ساختن رگ جدید خون:

  جریان خون مغذی برای شروع و حفظ فرایند ترمیم بافت آسیب دیده ضروری است. استفاده از شاک ویو درمانی در فیزیوتراپی، باعث ایجاد رگ خونی جدید در تاندون و استخوان می شود.

• بهبودی التهاب مزمن:

  آسیب دیدگی ها باعث روند افزایشی التهاب می شوند. شاک ویو تراپی در فیزیوتراپی سبب بهبود بیشتر التهاب ها می شود.

• تحریک تولید کلاژن:

  تولید مقدار کافی کلاژن جز شرایط لازم برای ترمیم ساختار اسکلت و رباط آسیب دیده است. شاک ویو تراپی در فیزیوتراپی، سنتز پروکلاژن را تسریع می کند.

• ترمیم فیبروبلاست های کلسیفیک شده:

  تجمع کلسیم غالباً در نتیجه پارگی های میکرو یا دیگر ضربه ها به تاندون است. امواج صوتی تخریب های موجود را بهبود می بخشد.

• درمان نقاط ماشه ای:

  تریگر پوینت (Trigger Point) یا نقاط ماشه ای، اصلی ترین علت درد در پشت، گردن، شانه و اندام ها است. امواج صوتی در شاک ویو تراپی، این قابلیت را دارند که نقاط ماشه ای را از حالت گرفتگی خارج کرده و بنابراین گره های به وجود آمده در تریگر پوینت را از بین برده و نقاط ماشه ای را آزاد می کند.

مزایای شاک ویو درمانی (Shockwave Therapy)

• شاک ویو درمانی به نسبت هزینه، اثربخشی بسیار خوبی دارد.
• درمانی غیرتهاجمی برای درد های مزمن شانه، کمر، پاشنه پا، زانو و آرنج است.
• بدون بیهوشی انجام می شود.
• دارویی برای بعد از انجام فیزیوتراپی با شاک ویو، لازم نیست.
• عوارض جانبی محدودی دارد.
• پس از اتمام دوره درمان فیزیوتراپی با شاک ویو تقریباً بلافاصله می توان به بیشتر فعالیت های منظم بازگشت.

موارد منع استفاده از فیزیوتراپی با شاک ویو

• عفونت ادراری حاد
• سرطان کلیه و ناهنجاری ها و نارسایی های کلیه
• مشکلات قلبی
• ناهنجاری های انعقادی خون
• پیلونفریت فعال
• تغییرات آنوریسم
• فشار خون
• بد شکلی ستون فقرات
• استرس و به هم ریختن وضعیت ذهنی بیمار
• عدم همکاری بیمار
• اختلالات عصبی
• عفونت
• تومور استخوان و سایر بیماری های متابولیک استخوان
• در صورت وجود هرگونه زخم باز یا تومور یا در دوران
• اختلالات شدید گردش خون و یا استفاده از داروهای رقیق کننده خون

عوارض شاک ویو تراپی در فیزیوتراپی

شاک ویو تراپی سبب تحریک بافت ها و التهاب می شود. بنابراین ممکن است چند روز پس از انجام فیزیوتراپی با شاک ویو، بیمار احساس درد، حساسیت و یا تورم داشته باشد. اما این عوارض به طور طبیعی بهبود می یابد و مهم است که بیمار هیچ داروی ضد التهابی مصرف نکند. در صورت استفاده از داروی ضد التهاب، ممکن است نتایج شاک ویو درمانی، کند شود. 

کاربرد شاک ویو درمانی در فیزیوتراپی

زمینه های اصلی کاربرد شاک ویو (Shockwave) در ارتوپدی، فیزیوتراپی یا توانبخشی و پزشکی ورزشی است. فیزیوتراپی با شاک ویو، ابزاری مناسب برای تاندونوپاتی مزمن به فیزیوتراپیست ارائه می دهد. آسیب دیدگی تاندون ها، برخی مواقع به درمان های سنتی پاسخ نمی دهد و فیزیوتراپی با شاک ویو، گزینه ای مناسب برای درمان است.

شاک ویو درمانی، در درجه اول در مواردی که شامل بافت های پیوندی مانند رباط ها و تاندون ها است، اثر گذار است. شاک ویو تراپی برای شخصی که دارای تندینوپاتی مزمن (درد بیشتر از شش هفته) نیز مناسب است. در تمرینات ورزشی، برخی شغل ها و فعالیت های روزانه، ممکن است تاندون و رباط تحت فشار های مکرر بیش از حد باشد. بنابراین آرنج، کف دست، کف پا، زانو، کمر، بازو، گردن و شانه ممکن است با آسیب دیدگی های مواجه شوند. در اولین مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی خوب، اگر بیمار طبق تجویز پزشک می بایست تحت درمان شاک ویو قرار بگیرد، حتما باید توصیه ها و آموزش های لازم به او داده شود. چرا که همکاری بیمار در روند درمان موثر است. موارد درمان شاک ویو شامل موارد زیر است:

• پا: خار پاشنه، ورم کف پا، تاندونیت آشیل
• آرنج: آرنج تنیس بازان و گلف بازان
• شانه: تاندینوز کلسیفیک عضلات، روتاتور کافه و التهاب استخوان شانه
• زانو: تاندونیت زانو، کشکک زانو و زانوی جهنده
• لگن: بورسیت
• ساق پا: آتل های شینی و سندرم اصطکاک باند ایلیوتیبیا
• کمر: نواحی کمر و ستون فقرات گردنی و درد مزمن عضلانی

در مراحل ابتدایی، با اصلاح الگوی زندگی (لایف استایل) و تمرینات ورزشی خاص طی 3 الی 6 هفته بسته به شدت آسیب دیدگی می توان وضعیت، فشار و یا ضعف در عضلات را بهبود نسبی بخشید. در مرحله های بعد، فیزیوتراپی با شاک ویو باعث می شود دردهای ناشی از آسیب دیدگی خفیف شود. تحقیقات و مطالعات جدید نشان داده است که شاک ویو درمانی می تواند بر درد حاد نیز تأثیر مثبت داشته باشد. به طور کلی، 4 الی 5 هفته استفاده از فیزیوتراپی با شاک ویو می تواند قدرت عضلات را برگرداند و درد را از بین ببرد.

خدمات شاک ویو تراپی در کلینیک فیزیوتراپی آرنیکا

کلینیک فیزیوتراپی آرنیکا تا به امروز ارائه دهنده بروزترین خدمات فیزیوتراپی در اهواز بوده است. الکتروتراپی، درای نیدلینگ، تکار درمانی، ماساژ درمانی، لیز درمانی با لیزر پر توان و شاک ویو تراپی نیز از جمله خدمات نوین مرکز فیزیوتراپی آرنیکا است. این خدمات سبب تبدیل شدن فیزیوتراپی آرنیکا به عنوان بهترین مرکز فیزیوتراپی در اهواز شناخته شده باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد شاک ویو تراپی در اهواز به مرکز فیزیوتراپی آرنیکا مراجعه نمایید.