کاربرد فیزیوتراپی در روماتیسم مفصلی و تاندونوپاتی

تعریف روماتیسم مفصلی

روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید یک اختلال التهابی است که مفاصل را تحت تاثیر قرار می­دهد. این بیماری که یک اختلال خود ایمنی است، زمانی رخ می­دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت­های بدن حمله کند. بر خلاف آسیب ناشی از ساییدگی استخوان (استئوآرتریت)، آرتریت روماتوئید به پوشش مفاصل صدمه می­زند. این بیماری باعث تورم دردناکی می­شود که فرسایش استخوان و تغییر شکل مفاصل را به همراه دارد.

البته التهاب ناشی از آرتریت روماتوئید می­تواند به سایر قسمت های بدن آسیب برساند. در برخی از بیماران، روماتیسم مفصلی ممکن است به پوست، چشم، ریه، قلب، کلیه، غدد بزاقی، بافت عصبی، مغز استخوان و عروق خونی آسیب برساند. با اینکه روش­های درمانی نوین سعی در بهبود آرتریت روماتوئید دارند، اما این بیماری در صورت عدم رسیدگی، باعث ناتوانی جسمی می­شود.

علائم روماتیسم مفصلی

علائم روماتیسم مفصلی ممکن است از نظر شدت متفاوت و حتی دوره ای باشد. دوره افزایش شدت بیماری با زیاد شدن شدت تورم و درد و به دنبال آن دوره کاهش آثار درد و بهبودی نسبی در بیماران رخ می­دهد. با این حال، علائم روماتیسم مفصلی شامل موارد زیر بوده و در هر فرد متفاوت است:

• حساس، گرم و متورم شدن مفاصل
• افزایش سفتی مفاصل بعد از بیدار شدن از خواب و عدم تحرک به مدت طولانی
• خستگی، تب و از دست دادن اشتها
• درگیر کردن مفاصل کوچک مثل مفاصل انگشتان دست و پا در ابتدای این بیماری
• درگیر شدن مچ دست، زانو، مچ پا، آرنج، باسن و شانه با پیشرفت بیماری
• گسترش علائم در مفاصل دو طرف بدن به صورت یکسان
• تغییر شکل مفاصل و جابجایی آنها از جای اصلی خود با پیشرفت آرتریت روماتوئید

دلایل بروز روماتیسم مفصلی

دلایل بروز روماتیسم مفصلی تا حدودی ناشناخته است، با این حال ژنتیک و سابقه خانوادگی به صورت غیرمستقیم در بروز این بیماری تاثیر گذار است. به این صورت که این موارد به خودی خود منجر به بروز آرتریت روماتوئید نمی‌شود، بلکه واکنش ژن­ها به عوامل محیطی مانند عفونت، ویروس و باکتری­های خاص باعث ایجاد بیماری می­شود. همچنین احتمال ابتلا به روماتیسم مفصلی در میانسالان و زنان بیشتر از مردان است. به علاوه استعمال دخانیات، اضافه وزن و رطوبت محل زندگی نقش زیادی در ابتلا به این بیماری دارد.

تعریف تاندونوپاتی

تاندونوپاتی، اصطلاح گسترده ای برای بیماری­های مرتبط با تاندون است که باعث درد و تورم می­شود. درد ناشی از تاندونوپاتی در زندگی روزمره اختلال ایجاد می­کند و می تواند باعث شود که بیمار نتواند ورزش و کارهای روزمره خود را انجام دهد. اختلال تاندونوپاتی عمدتا شامل تاندونیت و تاندونوز می­شود که در مورد هر کدام توضیحاتی ارائه کرده­ایم:

• تاندونیت: پس از آسیب ناگهانی ناشی از بلند کردن وزنه سنگین یا فعالیت‌های تکراری به مرور زمان التهاب تاندون رخ می­دهد که تاندونیت نام دارد. تاندونیت دردناک بوده و می­تواند حاد و مزمن باشد. تاندونیت آشیل، تاندونیت کشکک زانو و تاندونیت روتاتور کاف از شایع­ترین تاندونیت­ها هستند.
• تاندونوز: تاندونوز به آرامی اتفاق می افتد و اغلب نتیجه استفاده زیاد از تاندون­ها است. این بیماری باعث تجزیه و تخریب فیبرهای کلاژن در تاندون می­شود. آرنج گلف بازان یا اپیکوندیلیت داخلی و آرنج تنیس بازان یا اپیکوندیلیت جانبی از شایع­ترین تاندونوز­ها هستند که مچ دست و انگشت شست را تحت تاثیر قرار می دهد.

تاندونوپاتی در تمام سنین  و در تمام افراد رخ می­دهد؛ اما این بیماری در ورزشکاران شایع­تر است. طبق تحقیقات درصدی از دوندگان به تاندونیت آشیل مبتلا می­شوند و یا تقریباً نیمی از آسیب‌های ورزشی، آسیب‌های مرتبط با تاندون هستند. به همین دلیل مراقبت­های ریکاوری برای بهبود عملکرد ورزشی برای ورزشکاران ضروری است. علاوه بر ورزشکاران، تاندونوپاتی در زنان، میانسالان، افراد با شرایط پزشکی به خصوص، بیماران با مصرف داروهای خاص، افرادی که فعالیت­های تکراری انجام داده و یا عضلات ضعیف­تری دارند، شایع­تر است.

علائم تاندونوپاتی

علائم تاندونوپاتی شامل موارد زیر است:

• درد، حساسیت و سوزش
• مشکل در حرکت مفاصل
• صدا در مفاصل
• ترک خوردن استخوان
• ضعف عضلانی
• قرمزی و تورم پوست
• احساس گرما در ناحیه دردناک

دلایل بروز تاندونوپاتی

دلایل بروز تاندونوپاتی مشخص نیست و به عوامل متعددی بستگی دارد. تمرین با شدت بالا، عدم تعادل عضلانی، تجهیزات نامناسب یا سطوح تمرینی ضعیف، ضعف عضلانی، عدم انعطاف پذیری و بلند کردن اشیا سنگین ممکن است از جمله دلایل بروز تاندونوپاتی باشد. تاندونوپاتی فقط محدود به ورزشکاران نمی­شود و دلیل ابتلای درصدی از بیماران به تاندونیت و تاندونوز، سبک زندگی بی تحرک و گردش خون ضعیف در تاندون­ها است.

روماتیسم مفصلی و تاندونوپاتی

همه افراد ممکن است احساس درد کنند، اما دردی که شدید باشد و به سختی بتوان آن را تحمل کرد، یک هشدار است که باید پیگیری شود. اگر آرنج یا کتف شروع به درد کرده است، ممکن است به دلیل فعالیت های ورزشی بدون نرمش باشد. اگر یکی از انگشتان درد دارد و موقع باز کردن انگشتان به طور کامل قفل شود، تایپ زیاد و ارسال پیامک می­تواند دلیل آن باشد. اما در واقع دلیل اصلی این مشکلات در طولانی مدت، روماتیسم مفصلی یا تاندینوپاتی است.

متأسفانه، تشخیص بین روماتیسم مفصلی و تاندینوپاتی بسیار مشکل است و این به این معنی است که با مراقبت­های پزشکی دقیق باید دلیل اصلی درد را پیدا کرد و متناسب با آن به درمان پرداخت. روماتیسم مفصلی و تاندونوپاتی هر دو می توانند با درد خفیف یا شدید شروع شوند، اما این دو حالت، تفاوت­هایی با هم دارند. روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید با التهاب مفاصل و تاندونوپاتی با التهاب تاندون تشخیص داده می شود.

از جمله دیگر علائم روماتیسم مفصلی و تاندونوپاتی به غیر از التهاب می­توان به تورم، سرخی و دردی که با حرکت بدتر می­شود، اشاره کرد. از آنجایی که علائم بسیار مشابه هستند، پزشکان اطلاعاتی در مورد محل بروز درد و زمانی که درد برای اولین بار شروع شده است، از بیمار می­پرسند تا تشخیص صحیح دهند. پزشک همچنین عوامل خطری که بیمار را در برابر روماتیسم مفصلی و تاندونوپاتی آسیب پذیر می­کند، را مورد توجه قرار می­دهد.

اگرچه هر دو بیماری با علامت التهاب تشخیص داده می­شود، اما ابتلا به یکی به صورت مستقیم سبب ابتلا به دیگری نمی­شود. بلکه عواملی در این مسئله تاثیر گذار هستند. طبق تحقیقات آرتریت روماتوئید به همراه نقرس، اضافه وزن و دیابت ممکن است سبب تاندونوپاتی شود. گذشته از این، درد تاندون‌ ممکن است بخشی از آرتریت روماتوئید باشد، زیرا فرآیندهای التهابی که به مفاصل آسیب می‌زند می‌تواند بر بافت‌های همبند مثل تاندون‌ها در داخل و اطراف مفاصل تأثیر بگذارد. در نهایت اینکه افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید در معرض انواع مشکلات از جمله التهاب تاندون‌ها، رباط‌ها و بورس‌ها هستند.

درمان روماتیسم مفصلی و تاندونوپاتی با فیزیوتراپی

درمان روماتیسم مفصلی و تاندونوپاتی برای کاهش ناتوانی در طولانی مدت، بسیار ضروری است. افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید و تاندونوپاتی در معرض خطر کاهش انعطاف پذیری، آتروفی عضلانی، کاهش قدرت عضلانی و قلبی عروقی هستند. بنابراین درمان با استفاده از دارو و فیزیوتراپی برای آنها ضروری است. تکنیک­های فیزیوتراپی شامل دوره های مناسب استراحت، برنامه های ورزشی و اصلاح فعالیت است.

کاربرد فیزیوتراپی در روماتیسم مفصلی و تاندونوپاتی می­تواند شامل برخی از روش­ها مانند گرما درمانی، سرما درمانی، نوار درمانی یا تیپینگ، تحریک الکتریکی، تجهیزات مهاربندی و فشرده سازی باشد که پزشک پس از انجام معاینات، توصیه به انجام آنها می­کند. برنامه های ورزشی برای درمان روماتیسم مفصلی و تاندونوپاتی شامل تمرینات کششی، تمرینات ایزومتریک  تمرینات تقویتی و تهویه هوازی است که ­به کاهش درد کمک می­کند . این تمرینات باید در موقعیتی انجام شوند که فشار تاندون وجود نداشته باشد.

کلینیک فیزیوتراپی آرنیکا با پیشرفت­های تحقیقاتی، رعایت نکات بهداشتی و سلامت، تجهیزات پیشرفته  به علاوه مدیریت متخصص، گام بلندی در جهت تندرستی در استان خوزستان برداشته است. همچنین خدمات فیزیوتراپی در خانه از جمله خدماتی است که در مرکز فیزیوتراپی آرنیکا توسط متخصصان ماهر و مجرب ارائه می شود. در جهت تندرستی و کسب اطلاعات بیشتر به صفحه اصلی کلینیک آرنیکا مراجعه کنید.

سوالات متداول

1. آیا آرتریت روماتوئید می تواند باعث تاندونوپاتی شود؟

بله، تورم و درد روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید که در نتیجه التهاب مفاصل است؛ ممکن است در طولانی مدت، تاندون­ها را تحت تاثیر قرار داده و منجر به تاندونوپاتی شود.

2. روماتیسم مفصلی، اغلب کدام تاندون­ها را تحت تاثیر قرار می دهد؟

بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی قادر به خم کردن مفاصل نیستند و معمولا اگر سفتی مزمن در مفاصل وجود داشته باشد، نمی­توانند به راحتی مفصل را حرکت دهند. در نتیجه روماتیسم مفصلی، اغلب روی تاندون اکستانسور (تاندون­های خم کننده و باز کننده) به خصوص تاندون­های انگشتان دست و پا تاثیرگذار است.

3. بهترین ضد التهاب برای تاندونیت چیست؟

آسپرین، ناپروکسن سدیم، ایبوپروفن یا استامینوفن

4. چگونه می توانید تفاوت بین تاندونیت و آرتریت روماتوئید را تشخیص دهید؟

آرتریت روماتوئید به معنای التهاب مفاصل و اطراف آن است. در مقابل، تاندونیت التهاب یک تاندون است که ماهیچه را به استخوان متصل می کند.

5. تاندونوپاتی چگونه درمان می­شود؟

بی حرکتی با آتل، استفاده از عصا، داروهای ضد التهابی، تزریق کورتیکواستروئید، فیزیوتراپی و ترموتراپی

6. روماتیسم مفصلی چگونه درمان می­شود؟

• مصرف داروهای مسکن درد و التهاب مانند استامینوفن، آسپرین، ایبوپروفن یا سایر داروهای ضد التهاب
• ترموتراپی و کرایوتراپی
• بی حرکتی مفاصل
• ماساژ درمانی
• تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)
• طب سوزنی و الکتروآکوپانچر

7. آیا آرتریت روماتوئید تاندون ها را ضعیف می کند؟

با پیشرفت روماتیسم مفصلی، آسیب دیدگی تاندون شایع می شود و از جمله عوامل خطر می­تواند پارگی تاندون باشد.